Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı, Çocuklar Neden Tırnak Yer?

Soru: Büyük kızım şu an 5 yaşında ve tırnak yeme davranışı sergiliyor. Bütün bu süreç kızımızı da oldukça yıprattı ve yaklaşık 1,5 yıldır tırnaklarını yiyor. Neler yapmamızı tavsiye edersiniz?


 Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı, Çocuklar Neden Tırnak Yer?

Çocuğunuz pek çok sebepten ötürü tırnaklarını yiyor olabilir: merak, can sıkıntısı, stresi yatıştırma, alışkanlık ya da taklit. Tırnak yemek“sinir alışkanlıkları” denen, parmak emme, burun karıştırma, saç bükme ya da çekme ve diş gıcırdatmayı da içeren alışkanlıklar arasında en yaygın olandır. Ayrıca yetişkinlikte de devam etme olasılığı en yüksek alışkanlık da budur.

Büyümek çocukları kaygılandırabilir ve bu gerginliklerin ve baskıların çoğu ebeveynler tarafından görülmez. Çocuğunuz orta düzeyde (kendini yaralamıyorsa) ve bilincinde olmadan (mesela televizyon izlerken) tırnak yiyorsa ya da belirli durumlarda yemeye eğilimliyse (örneğin bir performans ya da test sırasında), bu onun ufak stresle baş etme yoludur ve endişelenmeniz gereken hiçbir şey yoktur.


Büyük olasılıkla, çocuğunuz eninde sonunda bu alışkanlığı kendiliğinden bırakacaktır ancak eğer tırnak ısırma alışkanlığı, uzun süre devam ederse ya da bu katlanamadığınız bir alışkanlıksa, bırakmasına yardımcı olmanın bazı yolları vardır.

 Tırnak Yeme Konusunda Ne Yapmak Gerekir?

 1) Kaygılarına hitap edin. “Çocuklar bizi endişelendiren bir şey yaptıklarından ilk tepkimiz davranışı durdurmak olur; uzun vadeli bir hedef olarak bu gayet iyidir” . Ancak bunu yapabilmeniz için önce davranışın altında yatan sebeplerle uğraşmanız ve çocuğunuzun hayatında, değinmeniz gereken bir stres kaynağı olup olmadığına bakmanız çok önemlidir.

Çocuğunuzu neyin kaygılandırıyor olabileceğine dair bir fikriniz varsa -örneğin yakın zamanda yaşadığınız bir taşınma, boşanma, yeni bir okul gibi bir olay– endişelerinden söz etmesi için özel bir çaba gösterin. Elbette pek çok çocuk söz konusu olduğunda, bunu söylemek yapmaktan daha kolay ancak tırnak yemek için açıkça gülünç bir sebep öne sürmek (“Biliyorum! Dişlerini keskinleştirmeye çalışıyorsun!”) onu aslında neyin üzdüğünü size söylemeye teşvik edebilir.

 2) Azarlamayın ya da cezalandırmayın. Çocuğunuz,tırnaklarını yemeyi bırakmayı gerçekten istemiyorsa bu konuda muhtemelen yapabileceğiniz çok fazla şey yoktur. Diğer sinir alışkanlıkları gibi tırnak yemenin bilinçdışı nedenleri olabilir.

Eğer çocuğunuz ne yaptığının bile farkında değilse onu azarlamak ve cezalandırmak son derece faydasız stratejilerdir. Yetişkinler bile bu tür alışkanlıkları bırakmak konusunda çok zorlanırlar.

Eğer alışkanlık gerçekten canınızı sıkıyorsa, sınır koyun. “Sofrada tırnak yemek yok” demek “köpeğe tabağından yedirmek yok” demek kadar mantıklı bir kuraldır.

 4) Dikkat etmeniz gereken en önemli şey basit bir sıkıntıyı daha hararetli bir meseleye dönüştürmemek ya da duyguyla yüklü bir konu haline getirmemektir. Rahatsızlığınızı olabildiğince uzun süre bastırıp sonra da “Tırnaklarını yemeyi bırak! Dayanamıyorum buna!” diye bağırmak uzun ve yorucu bir güç mücadelesinin kapılarını açan bir şey haline gelebilir.

 5) Genel olarak çocuğunuz kendisine zarar vermediği ya da aşırı stresli görünmediği sürece, yapabileceğiniz en iyi şey tırnaklarını düzgünce kesmeniz, ellerini sık sık yıkamasını hatırlatmanız ve dikkatini başka yere odaklamaya çalışmanızdır. Eğer durması için ona baskı yaparsanız, yalnızca stresine stres katmış olursunuz ve davranışı yoğunlaştırma riskine girersiniz.

Dahası, sizden gelecek her türlü yönlendirme içeren müdahale – örneğin tırnaklarına tadı kötü solüsyonlar sürmek gibi- siz öyle düşünseniz de düşünmeseniz de ona bir ceza gibi gelecektir. Bu alışkanlığa ne kadar telaşsız yanıt verirseniz, hazır olduğunda kendiliğinden durma ve sizden yardım istemek konusunda rahat hissetme olasılığı da artar.

Durmak istediğinde ona yardım edin. Eğer çocuğunuzun arkadaşları onunla dalga geçiyorsa bırakmaya hazır olabilir ve sizin yardımınıza ihtiyacı olacaktır.

 6) İlk olarak, dalga geçme konusunda onunla konuşun ve bu konuda nasıl hissettiği konusunda konuşması için onu yüreklendirin. Tırnakları nasıl görünürse görünsün onu sevdiğinize dair ona güven verin. Daha sonra olası çözümlerle devam edin.

 7) Alışkanlıkları bırakmak hakkında konuşun. Alışkanlıklarının neler olduğu ve onları bırakmanın nasıl mümkün olabileceği konusunda bir sohbet başlatın. Sonra, bu bırakma planında sizin nasıl dâhil olmanız gerektiği konusunda karar verin. Yanlışlıkla tırnaklarını yediğinde ona hatırlatmanızı istiyor mu yoksa bu onu rahatsız mı eder? Daha büyük çocuklar genellikle daha az ebeveyn müdahalesi isterler.

Onun alışkanlığının farkına varmasına yardımcı olun. Çocuğunuzun ne zaman ve nerede ısırdığının daha çok farkına varması için onu yüreklendirin. Unuttuğu zamanlar için sessiz, gizli bir hatırlatıcı belirleyin birlikte: koluna hafifçe dokunmanız ya da bir anahtar kelime gibi.

Bazı çocuklar yaptıkları anda alışkanlıklarına dikkat çeken fiziksel hatırlatmaların faydasını görür. Bunu denemeyi seçen çocuğunuz olduğu sürece, bu seçenek faydalıdır. Eğer o tercih etmiyorsa, cezalandırıcı görünecektir.

 8) Parmak uçlarına yara bandı yapıştırmanın ya da tırnak yemeyi güçleştirmek için tırnaklarına birkaç kat oje sürmenin faydalı olacağını düşünülebilir.

Eğer tırnaklarını tadı acı bir solüsyonla boyamak istiyorsa bunu yapabilirsiniz ama etiketini kontrol edin. Bazı solüsyonlar, kırmızıbiber gibi, eğer gözlerine sürerse yakabilecek bazı bileşenler içerebilir.

Büyük yaş kız çocukları bazen güzel bir manikür için güzellik salonuna gitmenin, tırnaklarını yemeyi bırakmak konusunda faydasını görebilir.

 9) Bir alternatif sunun. Yerine geçebilecek bir ya da iki etkinlik sunun. (Örneğin uzun yolculuklarda oynaması için bir oyun hamuru ya da okurken elinde tutması için yumuşak bir çakıl taşı verebilirsiniz.) Çocuğunuzun okuldan ya da yatmadan birkaç dakika önce bu alternatif alışkanlığı uygulamasını sağlayın.

Buna ek olarak tırnak yeme dürtüsünü hissettiğinde denemesi için bazı teknikler belirleyebilirsiniz: derin nefes almak, ellerini kenetleme ya da yumruklarını gevşetmek gibi.

Eğer yeterince büyükse, ona tırnak törpüsü kullanmayı öğretin ve yatağının başucunda ya da banyoda erişebileceği bir yerde bir tane bulundurun.

Gergin ve endişeli enerjisini atmak üzere koşmak ve oynamak için -mümkünse dışarıda- pek çok fırsatı olduğundan emin olun. Bazı çocuklar sanat ve el işi projelerinin ellerini meşgul tutmak ve aynı zamanda rahatlamak için iyi bir yol olduğunu düşünürler. Başka çocuklar için bir müzik aleti çalmayı öğrenmek yardımcı olabilir.

Deneyin ve tekrar deneyin. Çocuğunuza farklı insanlarda farklı tekniklerin işe yaradığını açıklayın ve eğer ilki işe yaramazsa çeşitli başka çözümler denemesi için onu yüreklendirin. Genel olarak, büyüdükçe bu uğraş konusunda daha çok sorumluluk alabilir.

 10) Son olarak, alışkanlıklardan kurtulmanın zor olduğunu ve ikinizin de aynı safta olduğunuzu ona ve kendinize hatırlatın. İhtiyacınızı olursa ara verin ve çocuğunuzun alışkanlığı bırakmak konusunda ne kadar başarılı olduğuna bakmaksızın bolca sevgi ve ilgi gördüğünden emin olun. Sabrınız ve kararlılığınız eninde sonunda karşılık verecektir.

 Tırnak yemek konusunda ne zaman endişelenmek gerekir?

Nadir durumlarda, ciddi tırnak yemek aşırı kaygının işareti olabilir. Eğer tırnak yeme alışkanlığı çocuğunuzun parmaklarını yaralıyor ya da kanatıyorsa aynı zamanda başka endişe verici davranışları da oluyorsa (derisini yolmak ya da kirpiklerini veya saçlarını koparmak gibi) ya da iyi uyumuyorsa çocuğunuzun doktoruna danışın.

Ayrıca eğer çocuğunuzun tırnak yeme alışkanlığı aniden ortaya çıktıysa ve hızla arttıysa da doktorunuza danışın. Her iki durumda da bir uzmana danışmak yerinde olabilir.

 Psikolojik Destek Ekibi