Çocuklarda Dokunsal Hassasiyet Nedir ?

SORU :
Merhaba arkadaşlar, benim erkek çocuğum tırnaklarını kesmek istemiyor,
Kesince hiçbir şey dokunamıyor. Ondan dolayı kestiremiyoruz. Ne tavsiye edersiniz?

Cevap :
Yaşamımız boyunca bebeklerimiz ve çocuklarımız ile paylaştığımız çok güzel anlarımız olur. Onları kucağımıza alıp okşamak, sarılmak, birlikte oturup kitap okumak, şarkılar dinlemek gibi. Ama bazı anlarımız vardır ki daha zor ve yıpratıcı olabilmektedir. Öz bakım becerilerini tecrübe ettiğimiz durumlar bu zamanlardandır. Tuvalet eğitimi, diş fırçalamak, banyo yapmak, kıyafet giyip çıkartmak, saç kesim ve yeni doğan tırnak bakımı gibi.
Birçok anne ve baba bebeklerinin veya çocuklarının tırnak kesimleri esnasında sıkıntı yaşamış veya yaşamaktalar. Tırnağın istemeden fazla kesimine ve parmaklardaki bazı fizyolojik ağrılara bağlı oluşan olumsuz tecrübelerin yanı sıra böyle bir kötü tecrübe yaşanmadan bile tırnak kesimine dirençli olan çocuklarımız mevcut. Yeni doğan bebek bakımı konusunda bebeklerin kıpır kıpır olmaları da tırnak kesimini zorlaştıran başka bir sebep. Fakat bunların dışında sakin olan veya olumsuz bir tecrübe yaşamamasına rağmen, hiçbir şekilde tırnaklarını kestirmelerine müsaade etmeyen çocuklara da tanık olabiliyoruz. Bu bebeklerimiz / çocuklarımız, tırnak kestirmeye direnç göstermenin yanı sıra çoğu zaman saç kestirmekte, etiketli kıyafetler giymekte, banyo yapmakta zorluk yaşayabiliyor. Sakin veya hareketli olmaktan bağımsız olarak bu saydığımız durumları yaşayan çocuklar da tactile hypersensitivity dediğimiz dokunsal hassasiyet durumu söz konusu olabilir.

Peki çocuklarda dokunsal hassasiyet nedir ?
Dokunma sistemi, cildimizdeki farklı duyusal reseptörler aracılığıyla oluşan dokunma duyumuzdur. Dokunsal sistem aracılığıyla, rahim ortamından çıktığımız ilk andan itibaren dünyayla ilgili ilk bilgileri alıyoruz. Dokunsal bilgileri işleyebilme özelliği, kendimizi güvende hissetmeyi ve sevenlerimizle bağ kurmamızı sağlar. Sosyal ve duygusal gelişimimize katkıda bulunur.
Dokunma sistemi, tehlikeli veya hoş olmayan durumlara karşı bizi uyaran koruyucu bir fonksiyonu mevcuttur. Bazı çocuklarda, dokunsal sistemin bu işlevi normal çalışmaz. İşte bu çocuklarımız tırnak kestirmek gibi öz bakım becerilerinde çok rahatsız ve tepkisel olurlar. Çünkü çoğu dokunma eylemini rahatsız ve / veya korkutucu olarak algılarlar, sonuçta ya kaçış pozisyonu alırlar ya da dürtüselleşme gibi tepki gösterebilirler.

Bebeklerin tırnakları nasıl kesilmelidir ?
Tırnaklarını kestirmekte zorlanıp, dokunsal hassasiyet yaşayan çocuklarımızda nasıl yaklaşmalıyız?
• Bebek sağlığı için çocuk tırnağı kesmek gibi konularda öncelikle onu yargılamamalıyız, çünkü hassasiyetin sebebi dokunma duyusundaki işlev bozukluğudur.
• Bebeklerde tırnak kesmek çok kolay olmadığından tırnak kesimi öncesi, onunla eğlenin özellikle vücut algısını arttıracak oyunlar oynayın; zıplama, tırmanma, asılı kalma, itme, çekmeli oyunlar v.b.
• Tırnak kesimi öncesi; oynanan oyunlardan sonra, merkezi sinir sistemini rahatlatacak müzik eşliğinde, çok az bir bebek yağı ile çocuğun bacaklarından başlayarak masaj uygulayın. Kalça / dizlerden başlayarak, Özellikle parmak uçlarına doğru basıncı çok derin ve net yapın.
• Ardından yine müzik / şarkı eşliğinde tırnakları tek tek kesin.
Son çare olarak çocuğunuz derin uykuda iken kesebilir ya da bebeğiniz veya çocuğunuz hala ciddi bir rahatsızlık yaşıyorsa, bir uzman tarafından destek alabilirsiniz. Çünkü bu durum sadece tırnak kesimi ile sınırlı kalmadığı için, ilerleyen dönemlerde özellikle sosyal ilişkileri de olumsuz yönde etkileyebilir.

Size ve çocuklarınıza güzel ve sağlıklı bir yaşam dileriz.
 PSİKOLOJİK DESTEK EKİBİ