MAHREMİYET EĞİTİMİ NEDİR? - 1

*NOT:* Mahremiyetle alakalı gelen sorulara genel bir cevaptır. Özellikle kamp ve heim süreçlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar ifade edilmektedir.

*MAHREMİYET EĞİTİMİ NEDİR? - 1*

Mahremiyet eğitiminde, mahremiyetin bir davranış olarak sergilenmesini sağlamak amaçlanmalıdır. Mahremiyet, kelime anlamı olarak «gizlilik ve kişisel gizlilik» anlamlarına gelir.
Mahremiyet eğitimi; çocuğun küçük yaşlardan itibaren (3 yaş), özerkliğinin ve kendisine ait kişisel bir gizliliğinin farkına varması, gizliliğini sergilemesi, bu gizliliğini koruması, başkalarının da gizliliğine ve özerkliğine saygı duyması sürecidir. Mahremiyet eğitiminin uzun bir süreci kapsadığı unutulmamalıdır. Mahremiyet eğitimi, çocuğun gelişimine uygun, davranış eğitimi şeklinde, 3-7 yaşları arasında verilmelidir.

*MAHREMİYET BİLİNCİNİ AŞILAMAK İÇİN ANNE-BABALARIN YAPMASI GEREKENLER*

*1. «BEDENİM BANA ÖZEL!» BİLİNCİ*

✓Çocuk bedeninin kendisine özel olduğunu hissetmelidir. Bu his anne-baba tarafından
kazandırılmalıdır. Çocukların bedenleriyle ilgili tasarruflarda, çocuklardan onay almak gerekir.
✓Anne, altını ıslatmış/üzerini kirletmiş/terlemiş oğlunun-kızının
pantolonunu/kıyafetlerini öfkeyle çıkarmamalı, çocuğun onurunu kırmamalı, sabırlı olmalıdır. Bu durumda *«Altını ıslatmışsın/üzerin kirlenmiş değiştireyim istersen. Çok terlemişsin, istersen atletini çıkaralım.»* tavrıyla yaklaşmalıdır.
✓Çocuk, izin alarak sevilmelidir. *«Seni öpebilir miyim kızım/oğlum? Seni kucaklayabilir miyim? Yanağını okşayabilir miyim?»* gibi sorularla çocuk izin almaya alıştırılmalıdır.

*2. «DOKUNULMASI YASAK OLAN YERLERİM» REFLEKSİ*

✓Çocuklar 4 yaşından itibaren, vücutlarının belli bölgelerine temas edilmesinden
rahatsız olmaya başlamalıdırlar. Dokunulması yasak olan, çocuğun özel bölgelerinin arka, göğüs ve bacak arası bölgeler olduğu çocuklara oyunlarla anlatılmalıdır. Çocuk oyuncak
bebeğini giydirerek görülmemesi gereken bölgeleri öğrendiğini ispat edebilir.
✓Çocuklar anne-baba, akraba, eş-dost tarafından cinsel organlarına dokunularak, öpülerek, vurularak sevilmemelidir.
✓Alt değiştirme sırasında, eğer çocuklar farklı cinsiyete sahiplerse ve ergenlik öncesi dönemdelerse orada bulunmamaları gerekir.
✓Bir zaruret olmadığı taktirde, çocuğun altını sadece anne değiştirmeli, bunun mümkün olmadığı zamanlarda sürekli farklı kişiler değil, sabit kişilerin(anneanne, babaanne vb.) değiştirmesi daha uygun olur.
✓Tuvalet temizliği görevi adım adım çocuğa devredilmelidir. 4 yaşlarındaki bir çocuk, artık kendi temizliğini kendi yapar hale gelmelidir. Bu süre en çok 5 yaşına kadar uzatılabilir.

*3. FİZİKSEL BASKIYA DİRENME GÜCÜ*

✓Küçük yaşlardaki çocuklar kendi güçsüzlüklerini ve çaresizliklerini, büyüklerin gücünü keşfettikçe anlar. Ne yazık ki yetişkinler bazen farkında olmadan, çocukların üzerinde güç gösterisinde bulunurlar. (Bir amcanın çocuğu zorla sevmek istemesi gibi) Fakat çocuk, o esnada kendinden büyük birinin gücüne teslim olur ve ondan kaçılamayacağını
hafızasına yazar. Yapılan araştırmalarda suiistimal edilmiş çocukların birçoğunun bu düşünce yüzünden çırpınmadığını, bağırmadığını, kaçmaya çalışmadığını gösterir.
✓Çocuklarında bu olumsuz kanaati oluşturmak istemeyen anne-babalar, çocuklarını severken büyük ve orantısız güç gösterilerinden sakınmalıdırlar. Çocuğa, kendisine karşı bir güç gösterisinde bulunulduğunda direnme ve karşılık vermenin işe yarayacağı bilinci edindirilmelidir.
✓Bunun için de çocuğun kaçma becerisini geliştirecek saklambaç, mendil kapmaca, yakalamaca, köşe kapmaca gibi oyunlar oynanabilir.
✓Anne-babanın ceza amaçlı güç kullanması da çocuğun «fiziksel baskılara direnme refleksini» zedeler. Aile içi itişip kakılmaya alışan, zor kullanılarak bazı davranışlara ikna edilen çocuğun tacize direnme becerisi kırılır. Kendi gücünün yetersizliğini öğrenen çocuk, büyükler karşısındaki güçsüzlüğünü kabul eder ve zor anlarda güçlüye kendini teslim etme pasifliği kazanır. Bu nedenle çocuklar asla fiziksel güç kullanarak bir işe razı edilmemelidir. (Bahçede oynayan çocuğu yaka paça eve sokmak vb.)

*4. «VÜCUDUM GÖRÜNMEMELİ» HİSSİ*

✓Çocuk, vücudunun belli bölgelerinin, özellikle genital bölgelerinin görünmesinden ve açıkta bulunmasından rahatsızlık duymalıdır.
✓Bebek yürümeye başladığı andan itibaren, ortada çırılçıplak bırakılmamalıdır. Çocuk hatırlayabildiği en küçük yaştan itibaren (bu yaklaşık 3 yaştır) başkalarının yanında genital bölgelerinin hep iç çamaşırı ile örtülü olduğunu hatırlamalıdır.
✓Özellikle 4 yaşından itibaren çocuk, ev içinde ve ev dışında çırılçıplak bulunmamalı, giysilerini kendisinin giyip çıkarmasına izin verilmelidir.
✓Böylece çocuk, kendi çıplaklığına karşı bilinçsizce bir alışkanlık kazanır ve buna bağlı olarak refleks geliştirir. Başkalarının yanında kendini çıplak görmeye alışkın olmayan çocuk, giysilerinin birileri tarafından değiştirilmesinden büyük rahatsızlık duyar.
✓Çocuk, ev dışında sokak ortasında başkalarının rahatlıkla görebileceği yerlerde tuvaleti yaptırılmamalı, altı değiştirilmemeli ve çırılçıplak havuza/denize sokulmamalıdır. Sokak ortasında tuvalet yaptırılan çocuğun utanma hissi zedelenmiş olur.